Paul Preaches at Thessalonica

1Διοδεύσαντες (Having passed through) δὲ (then) τὴν (-) Ἀμφίπολιν (Amphipolis) καὶ (and) τὴν (-) Ἀπολλωνίαν (Apollonia), ἦλθον (they came) εἰς (to) Θεσσαλονίκην (Thessalonica), ὅπου (where) ἦν (was) συναγωγὴ (a synagogue) τῶν (of the) Ἰουδαίων (Jews). 2κατὰ (According to) δὲ (now) τὸ (the) εἰωθὸς (custom) τῷ (-) Παύλῳ (with Paul), εἰσῆλθεν (he went in) πρὸς (to) αὐτοὺς (them), καὶ (and) ἐπὶ (for) σάββατα (Sabbaths) τρία (three) διελέξατο (he reasoned) αὐτοῖς (with them) ἀπὸ (from) τῶν (the) γραφῶν (Scriptures), 3διανοίγων (opening) καὶ (and) παρατιθέμενος (setting forth) ὅτι (that) τὸν (the) Χριστὸν (Christ) ἔδει (it behooved) παθεῖν (to have suffered), καὶ (and) ἀναστῆναι (to have risen) ἐκ (out from) νεκρῶν (the dead), καὶ (and) ὅτι (that) “Οὗτός (this) ἐστιν (is) ὁ (the) Χριστός (Christ) ὁ (-) Ἰησοῦς (Jesus), ὃν (whom) ἐγὼ (I) καταγγέλλω (preach) ὑμῖν (to you).” 4καί (And) τινες (some) ἐξ (of) αὐτῶν (them) ἐπείσθησαν (were obedient) καὶ (and) προσεκληρώθησαν (joined themselves) τῷ (-) Παύλῳ (to Paul) καὶ (and) τῷ (-) Σιλᾷ (to Silas), τῶν (-) τε (along with) σεβομένων (worshipping) Ἑλλήνων (Greeks) πλῆθος (a multitude) πολὺ (great), γυναικῶν (women) τε (then) τῶν (of the) πρώτων (leading) οὐκ (not) ὀλίγαι (a few).

The Uproar in Thessalonica

5Ζηλώσαντες (Having become jealous) δὲ (now) οἱ (the) Ἰουδαῖοι (Jews), καὶ (and) προσλαβόμενοι (having taken to them) τῶν (of the) ἀγοραίων (market-loungers) ἄνδρας (men) τινὰς (certain) πονηροὺς (wicked), καὶ (and) ὀχλοποιήσαντες (having collected a crowd), ἐθορύβουν (they set in uproar) τὴν (the) πόλιν (city); καὶ (and) ἐπιστάντες (having assailed) τῇ (the) οἰκίᾳ (house) Ἰάσονος (of Jason), ἐζήτουν (they were seeking) αὐτοὺς (them) προαγαγεῖν (to bring out) εἰς (to) τὸν (the) δῆμον (people). 6μὴ (Not) εὑρόντες (having found) δὲ (however) αὐτοὺς (them), ἔσυρον (they dragged) Ἰάσονα (Jason) καί (and) τινας (certain) ἀδελφοὺς (brothers) ἐπὶ (before) τοὺς (the) πολιτάρχας (city authorities), βοῶντες (crying out) ὅτι (-), “Οἱ (The ones) τὴν (the) οἰκουμένην (world) ἀναστατώσαντες (having upset), οὗτοι (these) καὶ (also) ἐνθάδε (here) πάρεισιν (are come), 7οὓς (whom) ὑποδέδεκται (has received) Ἰάσων (Jason). καὶ (And) οὗτοι (these) πάντες (all), ἀπέναντι (contrary to) τῶν (the) δογμάτων (decrees) Καίσαρος (of Caesar) πράσσουσι* (do), βασιλέα (king) ἕτερον (another) λέγοντες (proclaiming) εἶναι (to be): Ἰησοῦν (Jesus).”

8Ἐτάραξαν (They stirred up) δὲ (then) τὸν (the) ὄχλον (crowd), καὶ (and) τοὺς (the) πολιτάρχας (city authorities), ἀκούοντας (hearing) ταῦτα (these things). 9καὶ (And) λαβόντες (having taken) τὸ (-) ἱκανὸν (security) παρὰ (from) τοῦ (-) Ἰάσονος (Jason) καὶ (and) τῶν (the) λοιπῶν (rest), ἀπέλυσαν (they let go) αὐτούς (them).

The Character of the Bereans

10Οἱ (-) δὲ (And) ἀδελφοὶ (the brothers) εὐθέως (immediately) διὰ (by) νυκτὸς (night) ἐξέπεμψαν (sent away) τόν (-) τε (both) Παῦλον (Paul) καὶ (and) τὸν (-) Σιλᾶν (Silas) εἰς (to) Βέροιαν (Berea), οἵτινες (who) παραγενόμενοι (having arrived), εἰς (into) τὴν (the) συναγωγὴν (synagogue) τῶν (of the) Ἰουδαίων (Jews) ἀπῄεσαν (went). 11οὗτοι (These) δὲ (now) ἦσαν (were) εὐγενέστεροι (more noble) τῶν (than those) ἐν (in) Θεσσαλονίκῃ (Thessalonica), οἵτινες (who) ἐδέξαντο (received) τὸν (the) λόγον (word) μετὰ (with) πάσης (all) προθυμίας (readiness), τὸ (on the) καθ’ (every) ἡμέραν (day) ἀνακρίνοντες (examining) τὰς (the) γραφὰς (Scriptures) εἰ (if) ἔχοι (were) ταῦτα (these things) οὕτως (so). 12πολλοὶ (Many) μὲν (indeed) οὖν (therefore) ἐξ (of) αὐτῶν (them) ἐπίστευσαν (believed), καὶ (and) τῶν (of the) Ἑλληνίδων (Grecian) γυναικῶν (women) τῶν (-) εὐσχημόνων (prominent) καὶ (and) ἀνδρῶν (men) οὐκ (not) ὀλίγοι (a few).

13Ὡς (When) δὲ (however) ἔγνωσαν (knew) οἱ (those) ἀπὸ (from) τῆς (-) Θεσσαλονίκης (Thessalonica) Ἰουδαῖοι (Jews) ὅτι (that) καὶ (also) ἐν (in) τῇ (-) Βεροίᾳ (Berea) κατηγγέλη (was proclaimed) ὑπὸ (by) τοῦ (-) Παύλου (Paul) ὁ (the) λόγος (word) τοῦ (-) Θεοῦ (of God), ἦλθον (they came) κἀκεῖ (there also), σαλεύοντες (stirring up) καὶ (and) ταράσσοντες (agitating) τοὺς (the) ὄχλους (crowds). 14εὐθέως (Immediately) δὲ (also) τότε (then), τὸν (-) Παῦλον (Paul) ἐξαπέστειλαν (sent away) οἱ (the) ἀδελφοὶ (brothers) πορεύεσθαι (to go) ἕως (as) ἐπὶ (to) τὴν (the) θάλασσαν (sea); ὑπέμεινάν (remained) τε (but) ὅ (-) τε (both) Σιλᾶς (Silas) καὶ (and) ὁ (-) Τιμόθεος (Timothy) ἐκεῖ (there). 15οἱ (Those) δὲ (now) καθιστάνοντες (escorting) τὸν (-) Παῦλον (Paul) ἤγαγον (brought him) ἕως (unto) Ἀθηνῶν (Athens); καὶ (and) λαβόντες (having received) ἐντολὴν (a command) πρὸς (unto) τὸν (-) Σιλᾶν (Silas) καὶ (and) τὸν (-) Τιμόθεον (Timothy) ἵνα (that) ὡς (as) τάχιστα (quickly as possible) ἔλθωσιν (they should come) πρὸς (to) αὐτὸν (him), ἐξῄεσαν (they departed).

Paul in Athens

16Ἐν (In) δὲ (now) ταῖς (-) Ἀθήναις (Athens), ἐκδεχομένου (waiting for) αὐτοὺς (them) τοῦ (-) Παύλου (of Paul), παρωξύνετο (was provoked) τὸ (the) πνεῦμα (spirit) αὐτοῦ (of him) ἐν (in) αὐτῷ (him), θεωροῦντος (seeing) κατείδωλον (utterly idolatrous) οὖσαν (to be) τὴν (the) πόλιν (city). 17διελέγετο (He was reasoning) μὲν (indeed) οὖν (therefore) ἐν (in) τῇ (the) συναγωγῇ (synagogue) τοῖς (with the) Ἰουδαίοις (Jews) καὶ (and) τοῖς (those) σεβομένοις (worshiping), καὶ (and) ἐν (in) τῇ (the) ἀγορᾷ (marketplace) κατὰ (on) πᾶσαν (every) ἡμέραν (day) πρὸς (with) τοὺς (those) παρατυγχάνοντας (meeting him).

18Τινὲς (Some) δὲ (then) καὶ (also) τῶν (of the) Ἐπικουρείων* (Epicureans) καὶ (and) Στοϊκῶν (Stoics), φιλοσόφων (philosophers), συνέβαλλον (encountered) αὐτῷ (him). καί (And) τινες (some) ἔλεγον (were saying), “Τί (What) ἂν (-) θέλοι (may desire) ὁ (of the) σπερμολόγος (babbler) οὗτος (this) λέγειν (to say)?” οἱ (Others) δέ (however), “Ξένων (Of foreign) δαιμονίων (gods) δοκεῖ (he seems) καταγγελεὺς (a proclaimer) εἶναι (to be),” ὅτι (because) τὸν (-) Ἰησοῦν (Jesus) καὶ (and) τὴν (the) ἀνάστασιν (resurrection) εὐηγγελίζετο (he was proclaiming the gospel of).

19Ἐπιλαβόμενοί (Having taken hold) τε* (also) αὐτοῦ (of him), ἐπὶ (to) τὸν (the) Ἄρειον (Ares) πάγον (Hill) ἤγαγον (they brought him), λέγοντες (saying), “Δυνάμεθα (Are we able) γνῶναι (to know) τίς (what is) ἡ (the) καινὴ (new) αὕτη (this), ἡ (which) ὑπὸ (by) σοῦ (you) λαλουμένη (is spoken), διδαχή (teaching)? 20ξενίζοντα (Strange things) γάρ (for) τινα (some) εἰσφέρεις (you are bringing) εἰς (to) τὰς (the) ἀκοὰς (ears) ἡμῶν (of us). βουλόμεθα (We resolve) οὖν (therefore) γνῶναι (to know) τίνα (what) θέλει (wish) ταῦτα (these things) εἶναι (to be).” 21Ἀθηναῖοι (The Athenians) δὲ (now) πάντες (all), καὶ (and) οἱ (the) ἐπιδημοῦντες (visiting) ξένοι (strangers), εἰς (in) οὐδὲν (nothing) ἕτερον (else) ηὐκαίρουν (spent their time) ἢ (than) λέγειν (to tell) τι (something) ἢ (and) ἀκούειν (to hear) τι (something) καινότερον (new).

Paul Before the Areopagus

22Σταθεὶς (Having stood) δὲ (then) [ὁ] (-) Παῦλος (Paul) ἐν (in) μέσῳ (the midst) τοῦ (of the) Ἀρείου (Ares) Πάγου (Hill), ἔφη (he was saying), “Ἄνδρες (Men), Ἀθηναῖοι (Athenians), κατὰ (in) πάντα (all things) ὡς (as) δεισιδαιμονεστέρους (very religious) ὑμᾶς (you) θεωρῶ (I behold). 23διερχόμενος (Passing through) γὰρ (for) καὶ (and) ἀναθεωρῶν (beholding) τὰ (the) σεβάσματα (objects of worship) ὑμῶν (of you), εὗρον (I found) καὶ (even) βωμὸν (an altar) ἐν (on) ᾧ (which) ἐπεγέγραπτο (had been inscribed):

Ὃ (Whom) οὖν (therefore) ἀγνοοῦντες (not knowing) εὐσεβεῖτε (you worship), τοῦτο (Him) ἐγὼ (I) καταγγέλλω (proclaim) ὑμῖν (to you).

24Ὁ (The) Θεὸς (God) ὁ (-) ποιήσας (having made) τὸν (the) κόσμον (world) καὶ (and) πάντα (all things) τὰ (that are) ἐν (in) αὐτῷ (it), οὗτος (He) οὐρανοῦ (of heaven) καὶ (and) γῆς (earth) ὑπάρχων (being) Κύριος (Lord), οὐκ (not) ἐν (in) χειροποιήτοις (hand-made) ναοῖς (temples) κατοικεῖ (dwells), 25οὐδὲ (nor) ὑπὸ (by) χειρῶν (hands) ἀνθρωπίνων (of men) θεραπεύεται (is He served), προσδεόμενός (as needing) τινος (anything), αὐτὸς (Himself) διδοὺς (giving) πᾶσι (to all) ζωὴν (life) καὶ (and) πνοὴν (breath), καὶ (and) τὰ (the) πάντα (all); 26ἐποίησέν (He made) τε (then) ἐξ (of) ἑνὸς (one), πᾶν (every) ἔθνος (nation) ἀνθρώπων (of men), κατοικεῖν (to dwell) ἐπὶ (upon) παντὸς (all) προσώπου (the face) τῆς (of the) γῆς (earth), ὁρίσας (having determined) προστεταγμένους (the appointed) καιροὺς (times) καὶ (and) τὰς (the) ὁροθεσίας (boundaries) τῆς (of the) κατοικίας (habitation) αὐτῶν (of them), 27ζητεῖν (to seek) τὸν (-) Θεὸν (God), εἰ (if) ἄρα (perhaps) γε (indeed) ψηλαφήσειαν (they might palpate for) αὐτὸν (Him), καὶ (and) εὕροιεν (might find Him). καί (And) γε (indeed), οὐ (not) μακρὰν (far) ἀπὸ (from) ἑνὸς (one) ἑκάστου (each) ἡμῶν (of us) ὑπάρχοντα (He is).

28‘Ἐν (In) αὐτῷ (Him) γὰρ (for) ζῶμεν (we live) καὶ (and) κινούμεθα (move) καὶ (and) ἐσμέν (are).’a ὡς (As) καί (also) τινες (some) τῶν (of the) καθ’ (among) ὑμᾶς (you) ποιητῶν (poets) εἰρήκασιν (have said), ‘Τοῦ (Of Him) γὰρ (for) καὶ (also) γένος (offspring) ἐσμέν (we are).’b 29γένος (Offspring) οὖν (therefore) ὑπάρχοντες (being) τοῦ (-) Θεοῦ (of God), οὐκ (not) ὀφείλομεν (we ought) νομίζειν (to consider) χρυσῷ (to gold), ἢ (or) ἀργύρῳ (to silver), ἢ (or) λίθῳ (to stone), χαράγματι (a graven thing), τέχνης (of craft) καὶ (and) ἐνθυμήσεως (imagination) ἀνθρώπου (of man), τὸ (the) Θεῖον (Divine Being) εἶναι (to be) ὅμοιον (like).

30Τοὺς (The) μὲν (indeed) οὖν (therefore) χρόνους (times) τῆς (-) ἀγνοίας (of ignorance) ὑπεριδὼν (having overlooked) ὁ (-) Θεὸς (God), τὰ (-) νῦν (now) παραγγέλλει* (He commands) τοῖς (-) ἀνθρώποις (men) πάντας (all) πανταχοῦ (everywhere) μετανοεῖν (to repent), 31καθότι (because) ἔστησεν (He set) ἡμέραν (a day) ἐν (in) ᾗ (which) μέλλει (He is about) κρίνειν (to judge) τὴν (the) οἰκουμένην (world) ἐν (in) δικαιοσύνῃ (righteousness), ἐν (by) ἀνδρὶ (a man) ᾧ (whom) ὥρισεν (He appointed), πίστιν (a guarantee) παρασχὼν (having provided) πᾶσιν (to all), ἀναστήσας (having raised) αὐτὸν (Him) ἐκ (out from) νεκρῶν (the dead).”

32Ἀκούσαντες (Having heard of) δὲ (now) ἀνάστασιν (a resurrection) νεκρῶν (of the dead), οἱ (some) μὲν (indeed) ἐχλεύαζον (began to mock him); οἱ (some) δὲ (however) εἶπαν (said), “Ἀκουσόμεθά (We will hear) σου (you) περὶ (concerning) τούτου (this) καὶ (also) πάλιν (again).” 33οὕτως (Thus) ὁ (-) Παῦλος (Paul) ἐξῆλθεν (went out) ἐκ (from) μέσου (the midst) αὐτῶν (of them). 34τινὲς (Some) δὲ (however) ἄνδρες (men), κολληθέντες (having joined themselves) αὐτῷ (to him), ἐπίστευσαν (believed), ἐν (among) οἷς (whom) καὶ (also) Διονύσιος (were Dionysius) ὁ (the) Ἀρεοπαγίτης (Areopagite), καὶ (and) γυνὴ (a woman) ὀνόματι (named) Δάμαρις (Damaris), καὶ (and) ἕτεροι (others) σὺν (with) αὐτοῖς (them).