The Parable of the Wicked Tenants
(Matthew 21:33-46; Luke 20:9-18)

1Καὶ (And) ἤρξατο (He began) αὐτοῖς (to them) ἐν (in) παραβολαῖς (parables) λαλεῖν (to speak): “Ἀμπελῶνα (A vineyard) ἄνθρωπος (a man) ἐφύτευσεν (planted), καὶ (and) περιέθηκεν (he placed around it) φραγμὸν (a fence), καὶ (and) ὤρυξεν (dug) ὑπολήνιον (a wine vat), καὶ (and) ᾠκοδόμησεν (built) πύργον (a tower), καὶ (and) ἐξέδετο (rented out) αὐτὸν (it) γεωργοῖς (to farmers), καὶ (and) ἀπεδήμησεν (traveled abroad).

2Καὶ (And) ἀπέστειλεν (he sent) πρὸς (to) τοὺς (the) γεωργοὺς (farmers) τῷ (at the) καιρῷ (due time) δοῦλον (a servant), ἵνα (that) παρὰ (from) τῶν (the) γεωργῶν (farmers) λάβῃ (he might receive) ἀπὸ (from) τῶν (the) καρπῶν (fruit) τοῦ (of the) ἀμπελῶνος (vineyard). 3καὶ (But) λαβόντες (having taken) αὐτὸν (him), ἔδειραν (they beat him) καὶ (and) ἀπέστειλαν (sent him away) κενόν (empty-handed).

4Καὶ (And) πάλιν (again) ἀπέστειλεν (he sent) πρὸς (to) αὐτοὺς (them) ἄλλον (another) δοῦλον (servant), κἀκεῖνον (and him) ἐκεφαλίωσαν (they struck on the head) καὶ (and) ἠτίμασαν (treated shamefully). 5καὶ (And) ἄλλον (another) ἀπέστειλεν (He sent), κἀκεῖνον (and him) ἀπέκτειναν (they killed); καὶ (also) πολλοὺς (many) ἄλλους (others), οὓς (some) μὲν (indeed) δέροντες (beating), οὓς (some) δὲ (then) ἀποκτέννοντες (killing).

6Ἔτι (Yet) ἕνα (one) εἶχεν (having) υἱὸν (son) ἀγαπητόν (beloved), ἀπέστειλεν (he sent) αὐτὸν (him) ἔσχατον (last) πρὸς (to) αὐτοὺς (them), λέγων (saying) ὅτι (-), ‘Ἐντραπήσονται (They will have respect for) τὸν (the) υἱόν (son) μου (of me).’

7Ἐκεῖνοι (Those) δὲ (however) οἱ (-) γεωργοὶ (farmers) πρὸς (to) ἑαυτοὺς (themselves) εἶπαν (said) ὅτι (-), ‘Οὗτός (This) ἐστιν (is) ὁ (the) κληρονόμος (heir); δεῦτε (come), ἀποκτείνωμεν (let us kill) αὐτόν (him), καὶ (and) ἡμῶν (ours) ἔσται (will be) ἡ (the) κληρονομία (inheritance).’ 8καὶ (And) λαβόντες (having taken), ἀπέκτειναν (they killed) αὐτόν (him) καὶ (and) ἐξέβαλον (cast forth) αὐτὸν (him) ἔξω (outside) τοῦ (the) ἀμπελῶνος (vineyard).

9Τί (What) [οὖν] (therefore) ποιήσει (will do) ὁ (the) κύριος (master) τοῦ (of the) ἀμπελῶνος (vineyard)? ἐλεύσεται (He will come) καὶ (and) ἀπολέσει (will destroy) τοὺς (the) γεωργούς (farmers), καὶ (and) δώσει (will give) τὸν (the) ἀμπελῶνα (vineyard) ἄλλοις (to others). 10οὐδὲ (Not even) τὴν (the) γραφὴν (Scripture) ταύτην (this) ἀνέγνωτε (have you read):

‘Λίθον (The stone) ὃν (which) ἀπεδοκίμασαν (rejected) οἱ (those) οἰκοδομοῦντες (building),

Οὗτος (this) ἐγενήθη (has become) εἰς (the) κεφαλὴν (chief) γωνίας (corner);

11Παρὰ (from the) Κυρίου (Lord) ἐγένετο (was) αὕτη (this),

Καὶ (and) ἔστιν (it is) θαυμαστὴ (marvelous) ἐν (in) ὀφθαλμοῖς (the eyes) ἡμῶν (of us).’a?”

12Καὶ (And) ἐζήτουν (they were seeking) αὐτὸν (Him) κρατῆσαι (to lay hold of), καὶ (and) ἐφοβήθησαν (they feared) τὸν (the) ὄχλον (crowd); ἔγνωσαν (they knew) γὰρ (for) ὅτι (that) πρὸς (against) αὐτοὺς (them) τὴν (the) παραβολὴν (parable) εἶπεν (He had spoken). καὶ (And) ἀφέντες (having left) αὐτὸν (Him), ἀπῆλθον (they went away).

Paying Taxes to Caesar
(Matthew 22:15-22; Luke 20:19-26)

13Καὶ (And) ἀποστέλλουσιν (they send) πρὸς (to) αὐτόν (Him) τινας (some) τῶν (of the) Φαρισαίων (Pharisees), καὶ (and) τῶν (of the) Ἡρῳδιανῶν (Herodians), ἵνα (that) αὐτὸν (Him) ἀγρεύσωσιν (they might catch) λόγῳ (in discourse). 14καὶ (And) ἐλθόντες (having come), λέγουσιν (they say) αὐτῷ (to Him), “Διδάσκαλε (Teacher), οἴδαμεν (we know) ὅτι (that) ἀληθὴς (true) εἶ (You are), καὶ (and) οὐ (not) μέλει (there is care) σοι (to You) περὶ (about) οὐδενός (no one); οὐ (not) γὰρ (for) βλέπεις (You look) εἰς (on the) πρόσωπον (appearance) ἀνθρώπων (of men), ἀλλ’ (but) ἐπ’ (on the basis of) ἀληθείας (the truth) τὴν (the) ὁδὸν (way) τοῦ (-) Θεοῦ (of God) διδάσκεις (teach). ἔξεστιν (Is it lawful) δοῦναι (to give) κῆνσον (tribute) Καίσαρι (to Caesar) ἢ (or) οὔ (not)? δῶμεν (Should we pay) ἢ (or) μὴ (not) δῶμεν (pay)?”

15Ὁ (-) δὲ (And) εἰδὼς (knowing) αὐτῶν (of them) τὴν (the) ὑπόκρισιν (hypocrisy), εἶπεν (He said) αὐτοῖς (to them), “Τί (Why) με (Me) πειράζετε (do you test)? φέρετέ (Bring) μοι (Me) δηνάριον (a denarius),b ἵνα (that) ἴδω (I might see it).” 16οἱ (-) δὲ (And) ἤνεγκαν (they brought it). καὶ (And) λέγει (He says) αὐτοῖς (to them), “Τίνος (Whose is) ἡ (the) εἰκὼν (likeness) αὕτη (this), καὶ (and) ἡ (the) ἐπιγραφή (inscription)?”

Οἱ (-) δὲ (And) εἶπαν (they said) αὐτῷ (to Him), “Καίσαρος (Caesar’s).”

17Ὁ (-) δὲ (And) Ἰησοῦς (Jesus) εἶπεν (said) αὐτοῖς (to them), “Τὰ (The things) Καίσαρος (of Caesar), ἀπόδοτε (give back) Καίσαρι (to Caesar), καὶ (and) τὰ (the things) τοῦ (-) Θεοῦ (of God), τῷ (-) Θεῷ (to God).”

Καὶ (And) ἐξεθαύμαζον (they were amazed) ἐπ’ (at) αὐτῷ (Him).

The Sadducees and the Resurrection
(Matthew 22:23-33; Luke 20:27-40)

18Καὶ (And) ἔρχονται (come) Σαδδουκαῖοι (Sadducees) πρὸς (to) αὐτόν (Him), οἵτινες (who) λέγουσιν (say) ἀνάστασιν (a resurrection) μὴ (not) εἶναι (there is), καὶ (and) ἐπηρώτων (they began questioning) αὐτὸν (Him), λέγοντες (saying), 19“Διδάσκαλε (Teacher), Μωϋσῆς (Moses) ἔγραψεν (wrote) ἡμῖν (for us) ὅτι (that) ἐάν (if) τινος (of anyone) ἀδελφὸς (a brother) ἀποθάνῃ (should die), καὶ (and) καταλίπῃ (leave behind) γυναῖκα (a wife), καὶ (and) μὴ (not) ἀφῇ (leave) τέκνον (children), ἵνα (that) λάβῃ (should take) ὁ (the) ἀδελφὸς (brother) αὐτοῦ (of him) τὴν (the) γυναῖκα (wife), καὶ (and) ἐξαναστήσῃ (raise up) σπέρμα (seed) τῷ (for the) ἀδελφῷ (brother) αὐτοῦ (of him). 20ἑπτὰ (Seven) ἀδελφοὶ (brothers) ἦσαν (there were); καὶ (and) ὁ (the) πρῶτος (first) ἔλαβεν (took) γυναῖκα (a wife), καὶ (and), ἀποθνῄσκων (dying), οὐκ (not) ἀφῆκεν (left) σπέρμα (seed). 21καὶ (And) ὁ (the) δεύτερος (second) ἔλαβεν (took) αὐτήν (her), καὶ (and) ἀπέθανεν (died), μὴ (not) καταλιπὼν (having left) σπέρμα (seed); καὶ (and) ὁ (the) τρίτος (third) ὡσαύτως (likewise). 22καὶ (And) οἱ (the) ἑπτὰ (seven) οὐκ (not) ἀφῆκαν (left) σπέρμα (seed). ἔσχατον (Last) πάντων (of all) καὶ (also), ἡ (the) γυνὴ (woman) ἀπέθανεν (died). 23ἐν (In) τῇ (the) ἀναστάσει (resurrection), ὅταν (when) ἀναστῶσιν (they rise),c τίνος (of which) αὐτῶν (of them) ἔσται (will she be) γυνή (wife)? οἱ (-) γὰρ (For) ἑπτὰ (the seven) ἔσχον (had) αὐτὴν (her) γυναῖκα (as wife).”

24Ἔφη (Was saying) αὐτοῖς (to them) ὁ (-) Ἰησοῦς (Jesus), “Οὐ (Not) διὰ (because of) τοῦτο (this) πλανᾶσθε (do you err), μὴ (not) εἰδότες (knowing) τὰς (the) γραφὰς (Scriptures), μηδὲ (nor) τὴν (the) δύναμιν (power) τοῦ (-) Θεοῦ (of God)? 25ὅταν (When) γὰρ (for) ἐκ (out from) νεκρῶν (the dead) ἀναστῶσιν (they rise), οὔτε (neither) γαμοῦσιν (do they marry), οὔτε (nor) γαμίζονται (are given in marriage); ἀλλ’ (but) εἰσὶν (are) ὡς (like) ἄγγελοι (angels) ἐν (in) τοῖς (the) οὐρανοῖς (heavens).

26Περὶ (Concerning) δὲ (now) τῶν (the) νεκρῶν (dead), ὅτι (that) ἐγείρονται (they rise), οὐκ (not) ἀνέγνωτε (have you read) ἐν (in) τῇ (the) βίβλῳ (book) Μωϋσέως (of Moses), ἐπὶ (on) τοῦ (the) Βάτου (bush), πῶς (how) εἶπεν (spoke) αὐτῷ (to him) ὁ (-) Θεὸς (God), λέγων (saying), ‘Ἐγὼ (I am) ὁ (the) Θεὸς (God) Ἀβραὰμ (of Abraham), καὶ (and) ‹ὁ› (the) Θεὸς (God) Ἰσαὰκ (of Isaac), καὶ (and) ‹ὁ› (the) Θεὸς (God) Ἰακώβ (of Jacob)’d? 27οὐκ (Not) ἔστιν (He is) Θεὸς (God) νεκρῶν (of the dead), ἀλλὰ (but) ζώντων (of the living). πολὺ (Greatly) πλανᾶσθε (you err).”

The Greatest Commandment
(Deuteronomy 6:1-19; Matthew 22:34-40)

28Καὶ (And) προσελθὼν (having come up) εἷς (one) τῶν (of the) γραμματέων (scribes), ἀκούσας (having heard) αὐτῶν (them) συζητούντων (reasoning together), ἰδὼν* (having seen) ὅτι (that) καλῶς (well) ἀπεκρίθη (He answered) αὐτοῖς (them), ἐπηρώτησεν (he questioned) αὐτόν (Him), “Ποία (Which) ἐστὶν (is) ἐντολὴ (commandment) πρώτη (the first) πάντων (of all)?”

29Ἀπεκρίθη (Answered) ὁ (-) Ἰησοῦς (Jesus), “Ὅτι (The) Πρώτη (foremost) ἐστίν (is), ‘Ἄκουε (Hear this) Ἰσραήλ (O Israel): Κύριος (The Lord) ὁ (-) Θεὸς (God) ἡμῶν (of us), Κύριος (the Lord) εἷς (One) ἐστιν (is), 30καὶ (and) ἀγαπήσεις (you shall love) Κύριον (the Lord) τὸν (-) Θεόν (God) σου (of you) ἐξ (with) ὅλης (all) τῆς (the) καρδίας (heart) σου (of you), καὶ (and) ἐξ (with) ὅλης (all) τῆς (the) ψυχῆς (soul) σου (of you), καὶ (and) ἐξ (with) ὅλης (all) τῆς (the) διανοίας (mind) σου (of you), καὶ (and) ἐξ (with) ὅλης (all) τῆς (the) ἰσχύος (strength) σου (of you).’e 31δευτέρα (The second) αὕτη (this): ‘Ἀγαπήσεις (You shall love) τὸν (the) πλησίον (neighbor) σου (of you) ὡς (as) σεαυτόν (yourself).’f μείζων (Greater) τούτων (than these) ἄλλη (another) ἐντολὴ (commandment) οὐκ (not) ἔστιν (there is).”

32Καὶ (And) εἶπεν (said) αὐτῷ (to Him) ὁ (the) γραμματεύς (scribe), “Καλῶς (Right), Διδάσκαλε (Teacher), ἐπ’ (according to) ἀληθείας (truth) εἶπες (You have spoken) ὅτι (that) εἷς (One) ἐστιν (He is), καὶ (and) οὐκ (not) ἔστιν (there is) ἄλλος (another) πλὴν (besides) αὐτοῦ (Him), 33καὶ (and) τὸ (-) ἀγαπᾶν (to love) αὐτὸν (Him) ἐξ (with) ὅλης (all) τῆς (the) καρδίας (heart) καὶ (and) ἐξ (with) ὅλης (all) τῆς (the) συνέσεως (understanding) καὶ (and) ἐξ (with) ὅλης (all) τῆς (the) ἰσχύος (strength), καὶ (and) τὸ (-) ἀγαπᾶν (to love) τὸν (the) πλησίον (neighbor) ὡς (as) ἑαυτὸν (oneself) περισσότερόν (more important) ἐστιν (is) πάντων (than all) τῶν (the) ὁλοκαυτωμάτων (burnt offerings) καὶ (and) θυσιῶν (sacrifices).”

34Καὶ (And) ὁ (-) Ἰησοῦς (Jesus), ἰδὼν (having seen) αὐτὸν (him) ὅτι (that) νουνεχῶς (wisely) ἀπεκρίθη (he answered), εἶπεν (said) αὐτῷ (to him), “Οὐ (Not) μακρὰν (far) εἶ (are you) ἀπὸ (from) τῆς (the) βασιλείας (kingdom) τοῦ (-) Θεοῦ (of God).” καὶ (And) οὐδεὶς (no one) οὐκέτι (no longer) ἐτόλμα (dared) αὐτὸν (Him) ἐπερωτῆσαι (to question).

Whose Son is the Christ?
(Matthew 22:41-46; Luke 20:41-44)

35Καὶ (And) ἀποκριθεὶς (answering), ὁ (-) Ἰησοῦς (Jesus) ἔλεγεν (was saying), διδάσκων (teaching) ἐν (in) τῷ (the) ἱερῷ (temple), “Πῶς (How) λέγουσιν (say) οἱ (the) γραμματεῖς (scribes) ὅτι (that) ὁ (the) Χριστὸς (Christ), υἱὸς (the son) Δαυίδ (of David) ἐστιν (is)? 36αὐτὸς (Himself) Δαυὶδ (David) εἶπεν (said) ἐν (by) τῷ (the) Πνεύματι (Spirit) τῷ (-) Ἁγίῳ (Holy):

‘Εἶπεν (Said) Κύριος (the Lord) τῷ (to the) Κυρίῳ (Lord) μου (of me),

“Κάθου (Sit) ἐκ (at) δεξιῶν (the right hand) μου (of Me),

Ἕως (until) ἂν (-) θῶ (I place) τοὺς (of the) ἐχθρούς (enemies) σου (of You)

Ὑποκάτω (as a footstool) τῶν (of the) ποδῶν (feet) σου (of You).”’g

37Αὐτὸς (Himself) Δαυὶδ (David) λέγει (calls) αὐτὸν (Him) Κύριον (Lord), καὶ (then) πόθεν (how) αὐτοῦ (of him) ἐστιν (is He) υἱός (son)?”

Καὶ (And) ὁ (the) πολὺς (great) ὄχλος (crowd) ἤκουεν (was listening) αὐτοῦ (to Him) ἡδέως (gladly).

Warning against the Scribes
(Luke 20:45-47)

38Καὶ (And) ἐν (in) τῇ (the) διδαχῇ (teaching) αὐτοῦ (of Him), ἔλεγεν (He was saying), “Βλέπετε (Beware) ἀπὸ (of) τῶν (the) γραμματέων (scribes), τῶν (-) θελόντων (desiring) ἐν (in) στολαῖς (robes) περιπατεῖν (to walk about), καὶ (and) ἀσπασμοὺς (greetings) ἐν (in) ταῖς (the) ἀγοραῖς (marketplaces), 39καὶ (and) πρωτοκαθεδρίας (first seats) ἐν (in) ταῖς (the) συναγωγαῖς (synagogues), καὶ (and) πρωτοκλισίας (first places) ἐν (at) τοῖς (the) δείπνοις (feasts); 40οἱ (those) κατεσθίοντες (devouring) τὰς (the) οἰκίας (houses) τῶν (of the) χηρῶν (widows), καὶ (and) προφάσει (as a pretext), μακρὰ (at great length) προσευχόμενοι (praying). οὗτοι (These) λήμψονται (will receive) περισσότερον (greater) κρίμα (judgment).”

The Widow's Offering
(Luke 21:1-4)

41Καὶ (And) καθίσας (having sat down) κατέναντι (opposite) τοῦ (the) γαζοφυλακίου (treasury), ἐθεώρει (He was watching) πῶς (how) ὁ (the) ὄχλος (crowd) βάλλει (cast) χαλκὸν (money) εἰς (into) τὸ (the) γαζοφυλάκιον (treasury); καὶ (and) πολλοὶ (many) πλούσιοι (rich) ἔβαλλον (were casting in) πολλά (much). 42καὶ (And) ἐλθοῦσα (having come), μία (one) χήρα (widow) πτωχὴ (poor) ἔβαλεν (cast in) λεπτὰ (lepta)h δύο (two), ὅ (which) ἐστιν (is) κοδράντης (a kodrantes).

43Καὶ (And) προσκαλεσάμενος (having called to Him) τοὺς (the) μαθητὰς (disciples) αὐτοῦ (of Him), εἶπεν (He says) αὐτοῖς (to them), “Ἀμὴν (Truly) λέγω (I say) ὑμῖν (to you) ὅτι (that) ἡ (the) χήρα (widow) αὕτη (this) ἡ (-) πτωχὴ (poor), πλεῖον (more) πάντων (than all) ἔβαλεν (has cast in) τῶν (of those) βαλλόντων (casting) εἰς (into) τὸ (the) γαζοφυλάκιον (treasury). 44πάντες (All) γὰρ (for) ἐκ (out of) τοῦ (that which) περισσεύοντος (was abounding) αὐτοῖς (to them) ἔβαλον (cast in); αὕτη (she) δὲ (however), ἐκ (out of) τῆς (the) ὑστερήσεως (poverty) αὐτῆς (of her), πάντα (all) ὅσα (as much as) εἶχεν (she had) ἔβαλεν (cast in), ὅλον (all) τὸν (the) βίον (livelihood) αὐτῆς (of her).”