The Sabbath Rest
(Genesis 2:1-3; Exodus 16:22-36)

1Φοβηθῶμεν (We should fear) οὖν (therefore), μή‿ (lest) ποτε (ever) καταλειπομένης (left remaining), ἐπαγγελίας (of the promise) εἰσελθεῖν (to enter) εἰς (into) τὴν (the) κατάπαυσιν (rest) αὐτοῦ (of Him), δοκῇ (should seem) τις (any) ἐξ (of) ὑμῶν (you) ὑστερηκέναι (to have fallen short). 2καὶ (And) γάρ (for) ἐσμεν (we are those) εὐηγγελισμένοι (having had the gospel preached) καθάπερ (just as) κἀκεῖνοι (they did); ἀλλ’ (but) οὐκ (not) ὠφέλησεν (did profit) ὁ (the) λόγος (message) τῆς (of their) ἀκοῆς (hearing) ἐκείνους (them), μὴ (not) συγκεκερασμένους* (having been united with) τῇ (the) πίστει (faith) τοῖς (of those) ἀκούσασιν (having heard). 3Εἰσερχόμεθα (We enter) γὰρ (for) εἰς (into) τὴν (the) κατάπαυσιν (rest), οἱ (those) πιστεύσαντες (having believed); καθὼς (as) εἴρηκεν (He has said):

“Ὡς (So) ὤμοσα (I swore) ἐν (in) τῇ (the) ὀργῇ (wrath) μου (of me),

‘Εἰ (Not) εἰσελεύσονται (shall they enter) εἰς (into) τὴν (the) κατάπαυσίν (rest) μου (of Me).’”a

Καίτοι (And yet) τῶν (the) ἔργων (works) ἀπὸ (from) καταβολῆς (the foundation) κόσμου (of the world) γενηθέντων (have been finished). 4εἴρηκεν (He has spoken) γάρ (for) που (somewhere) περὶ (concerning) τῆς (the) ἑβδόμης (seventh day) οὕτως (in this way), “Καὶ (And) κατέπαυσεν (rested) ὁ (-) Θεὸς (God) ἐν (on) τῇ (the) ἡμέρᾳ (day) τῇ (-) ἑβδόμῃ (seventh) ἀπὸ (from) πάντων (all) τῶν (the) ἔργων (works) αὐτοῦ (of Him).”b 5καὶ (And) ἐν (in) τούτῳ (this passage) πάλιν (again), “Εἰ (Not) εἰσελεύσονται (shall they enter) εἰς (into) τὴν (the) κατάπαυσίν (rest) μου (of Me).”

6Ἐπεὶ (Since) οὖν (therefore) ἀπολείπεται (it remains for) τινὰς (some) εἰσελθεῖν (to enter) εἰς (into) αὐτήν (it), καὶ (and) οἱ (those) πρότερον (formerly) εὐαγγελισθέντες (having received the good news), οὐκ (not) εἰσῆλθον (did enter in) δι’ (because of) ἀπείθειαν (disobedience), 7πάλιν (again) τινὰ (a certain) ὁρίζει (He appoints) ἡμέραν (day) “Σήμερον (Today),” ἐν (through) Δαυὶδ (David) λέγων (saying) μετὰ (after) τοσοῦτον (so long) χρόνον (a time), καθὼς (just as) προείρηται (it has been said), “Σήμερον (Today), ἐὰν (if) τῆς (the) φωνῆς (voice) αὐτοῦ (of Him) ἀκούσητε (you shall hear), μὴ (not) σκληρύνητε (harden) τὰς (the) καρδίας (hearts) ὑμῶν (of you).”c

8Εἰ (If) γὰρ (for) αὐτοὺς (to them) Ἰησοῦς (Joshua) κατέπαυσεν (had given rest), οὐκ (not) ἂν (-) περὶ (about) ἄλλης (another) ἐλάλει (He would have spoken) μετὰ (after) ταῦτα (this) ἡμέρας (day). 9ἄρα (So then) ἀπολείπεται (there remains) σαββατισμὸς (a Sabbath rest) τῷ (for the) λαῷ (people) τοῦ (-) Θεοῦ (of God). 10ὁ (The one) γὰρ (for) εἰσελθὼν (having entered) εἰς (into) τὴν (the) κατάπαυσιν (rest) αὐτοῦ (of Him), καὶ (also) αὐτὸς (he) κατέπαυσεν (rested) ἀπὸ (from) τῶν (the) ἔργων (works) αὐτοῦ (of him), ὥσπερ (as) ἀπὸ (from) τῶν (the) ἰδίων (own) ὁ (-) Θεός (God did). 11Σπουδάσωμεν (We should be diligent) οὖν (therefore) εἰσελθεῖν (to enter) εἰς (into) ἐκείνην (that) τὴν (-) κατάπαυσιν (rest), ἵνα (so that) μὴ (not) ἐν (by) τῷ (the) αὐτῷ (same) τις (anyone) ὑποδείγματι (example) πέσῃ (should fall) τῆς (-) ἀπειθείας (of disobedience).

God's Word is Living and Active

12Ζῶν (Living is) γὰρ (for) ὁ (the) λόγος (word) τοῦ (-) Θεοῦ (of God), καὶ (and) ἐνεργὴς (active), καὶ (and) τομώτερος (sharper) ὑπὲρ (than) πᾶσαν (any) μάχαιραν (sword) δίστομον (two-edged), καὶ (even) διϊκνούμενος (penetrating) ἄχρι (as far as) μερισμοῦ (the division) ψυχῆς (of soul) καὶ (and) πνεύματος (spirit), ἁρμῶν (of joints) τε (and) καὶ (also) μυελῶν (marrows), καὶ (and) κριτικὸς (able to judge) ἐνθυμήσεων (the thoughts) καὶ (and) ἐννοιῶν (intentions) καρδίας (of the heart). 13καὶ (And) οὐκ (not) ἔστιν (there is) κτίσις (creature) ἀφανὴς (hidden) ἐνώπιον (before) αὐτοῦ (Him); πάντα (all things) δὲ (however) γυμνὰ (are uncovered) καὶ (and) τετραχηλισμένα (laid bare) τοῖς (to the) ὀφθαλμοῖς (eyes) αὐτοῦ (of Him) πρὸς (to) ὃν (whom) ἡμῖν (is our) ὁ (-) λόγος (reckoning).

Jesus the Great High Priest

14Ἔχοντες (Having) οὖν (therefore) ἀρχιερέα (a high priest) μέγαν (great), διεληλυθότα (having passed through) τοὺς (the) οὐρανούς (heavens), Ἰησοῦν (Jesus), τὸν (the) Υἱὸν (Son) τοῦ (-) Θεοῦ (of God), κρατῶμεν (we should hold firmly) τῆς (to our) ὁμολογίας (confession). 15οὐ (Not) γὰρ (for) ἔχομεν (have we) ἀρχιερέα (a high priest) μὴ (not) δυνάμενον (being able) συμπαθῆσαι (to sympathize) ταῖς (with the) ἀσθενείαις (weaknesses) ἡμῶν (of us); πεπειρασμένον (one having been tempted) δὲ (however) κατὰ (in) πάντα (all things) καθ’ (by) ὁμοιότητα (the same way), χωρὶς (without) ἁμαρτίας (sin). 16προσερχώμεθα (We should come) οὖν (therefore) μετὰ (with) παρρησίας (boldness) τῷ (to the) θρόνῳ (throne) τῆς (-) χάριτος (of grace), ἵνα (so that) λάβωμεν (we may receive) ἔλεος (mercy) καὶ (and) χάριν (grace) εὕρωμεν (may find) εἰς (for) εὔκαιρον (in time of need) βοήθειαν (help).