Living in the Spirit
(Galatians 5:16-26)

1Οὐδὲν (There is no) ἄρα (therefore) νῦν (now) κατάκριμα (condemnation) τοῖς (to those) ἐν (in) Χριστῷ (Christ) Ἰησοῦ (Jesus).a 2ὁ (-) γὰρ (For) νόμος (the law) τοῦ (of the) Πνεύματος (Spirit) τῆς (of) ζωῆς (life) ἐν (in) Χριστῷ (Christ) Ἰησοῦ (Jesus) ἠλευθέρωσέν (has set free) σε (you)b ἀπὸ (from) τοῦ (the) νόμου (law) τῆς (-) ἁμαρτίας (of sin) καὶ (and) τοῦ (-) θανάτου (of death). 3τὸ (-) γὰρ (For) ἀδύνατον (powerless being) τοῦ (the) νόμου (law), ἐν (in) ᾧ (that) ἠσθένει (it was weak) διὰ (through) τῆς (the) σαρκός (flesh), ὁ (-) Θεὸς (God), τὸν (-) ἑαυτοῦ (of Himself) Υἱὸν (Son) πέμψας (having sent), ἐν (in) ὁμοιώματι (likeness) σαρκὸς (of flesh) ἁμαρτίας (of sin), καὶ (and) περὶ (for) ἁμαρτίας (sin), κατέκρινεν (condemned) τὴν (-) ἁμαρτίαν (sin) ἐν (in) τῇ (the) σαρκί (flesh), 4ἵνα (so that) τὸ (the) δικαίωμα (righteousness) τοῦ (of the) νόμου (law) πληρωθῇ (should be fulfilled) ἐν (in) ἡμῖν (us) τοῖς (-) μὴ (not) κατὰ (according to) σάρκα (the flesh) περιπατοῦσιν (walking), ἀλλὰ (but) κατὰ (according to) πνεῦμα (the Spirit).

5Οἱ (Those) γὰρ (for) κατὰ (according to) σάρκα (flesh) ὄντες (being), τὰ (the things) τῆς (of the) σαρκὸς (flesh) φρονοῦσιν (mind); οἱ (those) δὲ (however) κατὰ (according to) πνεῦμα (Spirit), τὰ (the things) τοῦ (of the) πνεύματος (Spirit). 6τὸ (The) γὰρ (for) φρόνημα (mind) τῆς (of the) σαρκὸς (flesh) θάνατος (is death); τὸ (the) δὲ (but) φρόνημα (mind) τοῦ (of the) πνεύματος (Spirit), ζωὴ (life) καὶ (and) εἰρήνη (peace), 7διότι (because) τὸ (the) φρόνημα (mind) τῆς (of the) σαρκὸς (flesh) ἔχθρα (is hostility) εἰς (toward) Θεόν (God); τῷ (to) γὰρ (for) νόμῳ (the law) τοῦ (-) Θεοῦ (of God) οὐχ (not) ὑποτάσσεται (it is subject), οὐδὲ (nor even) γὰρ (for) δύναται (can it be). 8οἱ (Those) δὲ (now) ἐν (in) σαρκὶ (flesh) ὄντες (being), Θεῷ (God) ἀρέσαι (to please) οὐ (not) δύνανται (are able).

9Ὑμεῖς (You) δὲ (now) οὐκ (not) ἐστὲ (are) ἐν (in) σαρκὶ (flesh), ἀλλὰ (but) ἐν (in) πνεύματι (Spirit), εἴπερ (if indeed the) Πνεῦμα (Spirit) Θεοῦ (of God) οἰκεῖ (dwells) ἐν (in) ὑμῖν (you); εἰ (if) δέ (however) τις (anyone) Πνεῦμα (the Spirit) Χριστοῦ (of Christ) οὐκ (not) ἔχει (has), οὗτος (he) οὐκ (not) ἔστιν (is) αὐτοῦ (of Him). 10εἰ (If) δὲ (however) Χριστὸς (Christ) ἐν (is in) ὑμῖν (you), τὸ (the) μὲν (indeed) σῶμα (body is) νεκρὸν (dead) διὰ (on account of) ἁμαρτίαν (sin), τὸ (the) δὲ (however) πνεῦμα (Spirit) ζωὴ (is life) διὰ (on account of) δικαιοσύνην (righteousness). 11εἰ (If) δὲ (now) τὸ (the) Πνεῦμα (Spirit) τοῦ (of the One) ἐγείραντος (having raised up) τὸν (-) Ἰησοῦν (Jesus) ἐκ (out from) νεκρῶν (the dead) οἰκεῖ (dwells) ἐν (in) ὑμῖν (you), ὁ (the One) ἐγείρας (having raised up) «ἐκ (out from) νεκρῶν» (the dead) ⇔ Χριστὸν (Christ) Ἰησοῦν (Jesus)c ζωοποιήσει (will give life) καὶ (also) τὰ (to the) θνητὰ (mortal) σώματα (bodies) ὑμῶν (of you), διὰ (on account of) τοῦ (-) ἐνοικοῦντος (dwelling) αὐτοῦ (His) Πνεύματος (Spirit) ἐν (in) ὑμῖν (you).

Heirs with Christ
(Genesis 21:1-8; Galatians 4:1-7)

12Ἄρα (So) οὖν (then), ἀδελφοί (brothers), ὀφειλέται (debtors) ἐσμέν (we are), οὐ (not) τῇ (to the) σαρκὶ (flesh), τοῦ (-) κατὰ (according to) σάρκα (flesh) ζῆν (to live). 13εἰ (If) γὰρ (for) κατὰ (according to) σάρκα (flesh) ζῆτε (you live), μέλλετε (you are about) ἀποθνήσκειν (to die); εἰ (if) δὲ (however) πνεύματι (by the Spirit) τὰς (the) πράξεις (deeds) τοῦ (of the) σώματος (body) θανατοῦτε (you put to death), ζήσεσθε (you will live). 14ὅσοι (As many as) γὰρ (for) Πνεύματι (by the Spirit) Θεοῦ (of God) ἄγονται (are led), οὗτοι (these) υἱοί (sons) εἰσιν (are) ⇔ Θεοῦ (of God).

15Οὐ (Not) γὰρ (for) ἐλάβετε (you have received) πνεῦμα (a spirit) δουλείας (of bondage) πάλιν (again) εἰς (to) φόβον (fear), ἀλλὰ (but) ἐλάβετε (you have received) πνεῦμα (the Spirit) υἱοθεσίας (of divine adoption as sons), ἐν (by) ᾧ (whom) κράζομεν (we cry), “Ἀββᾶ (Abba)! ὁ (-) Πατήρ (Father)!” 16αὐτὸ (Himself) τὸ (the) Πνεῦμα (Spirit) συμμαρτυρεῖ (bears witness with) τῷ (the) πνεύματι (spirit) ἡμῶν (of us) ὅτι (that) ἐσμὲν (we are) τέκνα (children) Θεοῦ (of God). 17εἰ (If) δὲ (now) τέκνα (children), καὶ (also) κληρονόμοι (heirs), κληρονόμοι (heirs) μὲν (indeed) Θεοῦ (of God), συνκληρονόμοι (joint-heirs) δὲ (now) Χριστοῦ (of Christ), εἴπερ (if indeed) συμπάσχομεν (we suffer with Him), ἵνα (so that) καὶ (also) συνδοξασθῶμεν (we may be glorified together).

Future Glory
(2 Corinthians 5:1-10)

18Λογίζομαι (I reckon) γὰρ (for) ὅτι (that) οὐκ (not) ἄξια (comparable) τὰ (the) παθήματα (sufferings) τοῦ (of the) νῦν (present) καιροῦ (time are) πρὸς (to) τὴν (the) μέλλουσαν (coming) δόξαν (glory) ἀποκαλυφθῆναι (to be revealed) εἰς (to) ἡμᾶς (us). 19ἡ (The) γὰρ (for) ἀποκαραδοκία (earnest expectation) τῆς (of the) κτίσεως (creation), τὴν (the) ἀποκάλυψιν (revelation) τῶν (of the) υἱῶν (sons) τοῦ (-) Θεοῦ (of God) ἀπεκδέχεται (awaits). 20τῇ (To the) γὰρ (for) ματαιότητι (futility), ἡ (the) κτίσις (creation) ὑπετάγη (was subjected), οὐχ (not) ἑκοῦσα (willingly), ἀλλὰ (but) διὰ (because of) τὸν (the One) ὑποτάξαντα (having subjected it), ἐφ’ (in) ἑλπίδι (hope) 21ὅτι* (that) καὶ (also) αὐτὴ (itself) ἡ (the) κτίσις (creation) ἐλευθερωθήσεται (will be set free) ἀπὸ (from) τῆς (the) δουλείας (bondage) τῆς (-) φθορᾶς (of decay), εἰς (into) τὴν (the) ἐλευθερίαν (freedom) τῆς (of the) δόξης (glory) τῶν (of the) τέκνων (children) τοῦ (-) Θεοῦ (of God).

22Οἴδαμεν (We know) γὰρ (for) ὅτι (that) πᾶσα (all) ἡ (the) κτίσις (creation) συστενάζει (groans together) καὶ (and) συνωδίνει (travails together) ἄχρι (until) τοῦ (-) νῦν (now). 23οὐ (Not) μόνον (only so) δέ (now), ἀλλὰ (but) καὶ (even) αὐτοὶ (ourselves), τὴν (the) ἀπαρχὴν (firstfruit) τοῦ (of the) Πνεύματος (Spirit) ἔχοντες (having), ἡμεῖς (we) καὶ (also) αὐτοὶ (ourselves) ἐν (in) ἑαυτοῖς (ourselves) στενάζομεν (groan), υἱοθεσίαν (divine adoption as sons) ἀπεκδεχόμενοι (awaiting), τὴν (the) ἀπολύτρωσιν (redemption) τοῦ (of the) σώματος (body) ἡμῶν (of us). 24τῇ (In this) γὰρ (for) ἐλπίδι (hope) ἐσώθημεν (we were saved); ἐλπὶς (hope) δὲ (however) βλεπομένη (being seen), οὐκ (not) ἔστιν (is) ἐλπίς (hope); ὃ (what) γὰρ (for) βλέπει (sees) τις (any) τί (one), ἐλπίζει (does he hope for)? 25εἰ (If) δὲ (however), ὃ (what) οὐ (not) βλέπομεν (we see) ἐλπίζομεν (we hope for), δι’ (in) ὑπομονῆς (patience) ἀπεκδεχόμεθα (we await).

26Ὡσαύτως (Likewise) δὲ (now) καὶ (also), τὸ (the) Πνεῦμα (Spirit) συναντιλαμβάνεται (joins to help) τῇ (the) ἀσθενείᾳ (weakness) ἡμῶν (of us); τὸ (the) γὰρ (for) τί (things which) προσευξώμεθα (we should pray for) καθὸ (as) δεῖ (it behooves), οὐκ (not) οἴδαμεν (we know), ἀλλὰ (but) αὐτὸ (Himself) τὸ (the) Πνεῦμα (Spirit) ὑπερεντυγχάνει (makes intercession), στεναγμοῖς (with groanings) ἀλαλήτοις (inexpressible). 27ὁ (The One) δὲ (now) ἐραυνῶν (searching) τὰς (-) καρδίας (hearts) οἶδεν (knows) τί (what is) τὸ (the) φρόνημα (mindset) τοῦ (of the) Πνεύματος (Spirit), ὅτι (because) κατὰ (according to) Θεὸν (God), ἐντυγχάνει (He intercedes) ὑπὲρ (for) ἁγίων (the saints).

God Works In All Things
(Ephesians 1:3-14)

28Οἴδαμεν (We know) δὲ (now) ὅτι (that) τοῖς (to those) ἀγαπῶσιν (loving) τὸν (-) Θεὸν (God), πάντα (all things) συνεργεῖ (works together) (ὁ (-) θεὸς) (God) εἰς (for) ἀγαθόν (good), τοῖς (to those) κατὰ (according to) πρόθεσιν (His purpose) κλητοῖς (called) οὖσιν (being). 29ὅτι (For) οὓς (those whom) προέγνω (He foreknew), καὶ (also) προώρισεν (He predestined to be) συμμόρφους (conformed to) τῆς (the) εἰκόνος (image) τοῦ (of the) Υἱοῦ (Son) αὐτοῦ (of Him), εἰς (for) τὸ (-) εἶναι (to be) αὐτὸν (Him) πρωτότοκον (firstborn) ἐν (among) πολλοῖς (many) ἀδελφοῖς (brothers). 30οὓς (Those whom) δὲ (then) προώρισεν (He predestined), τούτους (these) καὶ (also) ἐκάλεσεν (He called); καὶ (and) οὓς (whom) ἐκάλεσεν (He called), τούτους (these) καὶ (also) ἐδικαίωσεν (He justified); οὓς (whom) δὲ (then) ἐδικαίωσεν (He justified), τούτους (these) καὶ (also) ἐδόξασεν (He glorified).

31Τί (What) οὖν (then) ἐροῦμεν (will we say) πρὸς (to) ταῦτα (these things)? εἰ (If) ὁ (-) Θεὸς (God is) ὑπὲρ (for) ἡμῶν (us), τίς (who can be) καθ’ (against) ἡμῶν (us)? 32ὅς (He who) γε (indeed) τοῦ (the) ἰδίου (own) Υἱοῦ (Son) οὐκ (not) ἐφείσατο (spared), ἀλλὰ (but) ὑπὲρ (for) ἡμῶν (us) πάντων (all) παρέδωκεν (gave up) αὐτόν (Him), πῶς (how) οὐχὶ (not) καὶ (also) σὺν (with) αὐτῷ (Him), τὰ (things) πάντα (all) ἡμῖν (us) χαρίσεται (will He grant)? 33τίς (Who) ἐγκαλέσει (will bring an accusation) κατὰ (against) ἐκλεκτῶν (the elect) Θεοῦ (of God)? Θεὸς (God is) ὁ (the One) δικαιῶν (justifying). 34τίς (Who is) ὁ (the one) κατακρινῶν (condemning)? Χριστὸς (For it is Christ) Ἰησοῦς (Jesus), ὁ (the one) ἀποθανών (having died), μᾶλλον (rather) δὲ (now) ἐγερθείς (having been raised up), ὅς (who) ‹καί› (also) ἐστιν (is) ἐν (at the) δεξιᾷ (right hand) τοῦ (-) Θεοῦ (of God), ὃς (who) καὶ (and) ἐντυγχάνει (is interceding) ὑπὲρ (for) ἡμῶν (us).

More than Conquerors
(Psalm 44:1-26)

35Τίς (Who) ἡμᾶς (us) χωρίσει (will separate) ἀπὸ (from) τῆς (the) ἀγάπης (love) τοῦ (-) Χριστοῦ (of Christ)? θλῖψις (Tribulation), ἢ (or) στενοχωρία (distress), ἢ (or) διωγμὸς (persecution), ἢ (or) λιμὸς (famine), ἢ (or) γυμνότης (nakedness), ἢ (or) κίνδυνος (danger), ἢ (or) μάχαιρα (sword)? 36καθὼς (As) γέγραπται (it has been written) ὅτι (-):

“Ἕνεκεν (For the sake) σοῦ (of you), θανατούμεθα (we face death) ὅλην (all) τὴν (the) ἡμέραν (day);

ἐλογίσθημεν (we were regarded) ὡς (as) πρόβατα (sheep) σφαγῆς (of slaughter).”d

37Ἀλλ’ (But) ἐν (in) τούτοις (these things) πᾶσιν (all), ὑπερνικῶμεν (we more than conquer) διὰ (through) τοῦ (the One) ἀγαπήσαντος (having loved) ἡμᾶς (us). 38πέπεισμαι (I am persuaded) γὰρ (for) ὅτι (that) οὔτε (neither) θάνατος (death), οὔτε (nor) ζωὴ (life), οὔτε (nor) ἄγγελοι (angels), οὔτε (nor) ἀρχαὶ (principalities), οὔτε (nor) ἐνεστῶτα (things present), οὔτε (nor) μέλλοντα (things to come), οὔτε (nor) δυνάμεις (powers), 39οὔτε (nor) ὕψωμα (height), οὔτε (nor) βάθος (depth), οὔτε (nor) τις (any) κτίσις (created thing) ἑτέρα (other), δυνήσεται (will be able) ἡμᾶς (us) χωρίσαι (to separate) ἀπὸ (from) τῆς (the) ἀγάπης (love) τοῦ (-) Θεοῦ (of God) τῆς (-) ἐν (in) Χριστῷ (Christ) Ἰησοῦ (Jesus) τῷ (the) Κυρίῳ (Lord) ἡμῶν (of us).